Porady praktyczne

STYCZEŃ

1. Styczeń jest jednym z najzimniejszych miesięcy w roku. Dzień na początku trwa ok. 8 godzin, pod koniec miesiąca wydłuża się o ponad godzinę. dla roślin zima jest okresem prawie całkowitego spoczynku. Jeżeli śnieg okrywa ziemię to rośliny są bezpieczne i nie przemarzną.
2. W styczniu przenosimy do mieszkania doniczki z pędzonymi cebulkami kwiatów, które mają zakwitnąć wczesną wiosną.
3. Przy śnieżnej zimie pamiętajmy o strząsaniu czap śniegu z iglaków kolumnowych, żeby zabezpieczyć je przed wyłamywaniem.
4. Sprawdzamy i ewentualnie poprawiamy malowanie pni, szczególnie młodych drzew, wapnem. Zapobiegamy w ten sposób powstawaniu ran zgorzelinowych objawiających się w postaci podłużnych pęknięć kory na pniu.
5. W przypadku bezśnieżnej zimy i silnych mrozów, ściółkujemy glebę pod koronami młodych drzew, krzewów ozdobnych i iglaków resztkami organicznymi /suche liście, trawa itp./ a zimozielone krzewy np. rododendrony, azalie, bukszpany czy pieresy, hortensje i winorośle zabezpieczamy agrowłókniną.
6. Pamiętajmy: najbardziej wytrzymałe na mróz są jabłonie, wytrzymują spadki temperatury do – 35° C, wiśnie od – 25° C do – 30° C, śliwy, morele, grusze i orzechy do – 25° C, brzoskwinie do – 20° C.
7. Naszej pomocy potrzebują ptaki, są one naszymi sprzymierzeńcami i często giną bez pomocy, pamiętajmy o ich dokarmianiu a odwdzięczą się wiosną, gdy karmić będą siebie i swoje potomstwo gąsienicami z naszej działki. Ptaki karmimy wyłącznie nasionami, nie wolno karmić ptaków pieczywem czy resztkami ze naszego stołu.
8. Jeżeli na naszej działce posiadamy oczko wodne, w których hodujemy rybki, pamiętajmy, że gdy lód skuje wodę należy wykuć przeręble i włożyć w nią pęk słomy lub trzciny albo położyć na powierzchni wody, przed jej zamarznięciem obciążoną płytę styropianu tak, aby zanurzona była w wodzie ok. 5 - 7 cm.
9. Gdy przez kilka dni utrzymuje się temperatura dodatnia pamiętajmy o podlewaniu iglaków, co zapobiega suszy fizjologicznej. Przy mroźnej i słonecznej pogodzie możemy je przykryć agrowłókniną, żeby nie wysuszyło ich słońce.

LUTY

1. W lutym, gdy minie obawa silnych mrozów, możemy rozpocząć cięcie zimowe drzew i krzewów rozpoczynając od gatunków najbardziej odpornych na mróz. Prześwietlanie korony drzew i krzewów ma bardzo ważne znaczenie, zapewnia większy dostęp światła oraz zwiększa przewiewność koron umożliwiając szybsze obsychanie liści, co zapobiega chorobom grzybowym.
2. Pamiętajmy o usuwaniu zmumifikowanych owoców /zwłaszcza śliw/, oraz złoży jaj pierścienicy nadrzewki i znamionówki tarniówki.
3. Pamiętajmy, rośliny zimozielone ogrzane słońcem tracą wodę, której nie mogą uzupełnić z zamarzniętej ziemi. Należy je cieniować i jeśli temperatura utrzyma się przez kilka dni powyżej zera, obficie podlać.
4. Jeśli na naszym trawniku powstanie skorupa śnieżna, powinniśmy ją rozbić, żeby nie dopuścić do rozwoju pleśni śniegowej. Unikajmy też chodzenia po trawniku.
5. Luty to ostatni termin, w którym możemy wyczyścić stare budki lęgowe dla ptaków i zakładać nowe.
6. Kto na swojej działce posadził ciemiernik biały, może się teraz cieszyć jego pięknymi białoróżowymi kwiatami.
7. W lutym kwitną też krzewy oczaru a pod koniec miesiąca, możemy zauważyć wyrastające z ziemi krokusy.
8. W lutym najlepiej zwalczać gryzonie, które w tym czasie mają najmniej zapasów.
9. W lutym możemy też rozpocząć zwalczanie niektórych chorób drzew owocowych. Okres bezlistny to najlepszy termin zwalczania kędzierzawości liści brzoskwini i nektaryny. Przy temperaturze powyżej 6ºC należy bardzo dokładnie opryskać pnie i gałęzie stosując preparaty SYLLIT 65 WP, CARPENE 65 WP lub MIEDZIAN 50 WP, tak samo postępujemy w przypadku występowania torbieli śliw. Jeśli warunki pogodowe nie pozwolą dokonać tego zabiegu w lutym, należy wykonać go w marcu, zanim ruszy wegetacja.

MARZEC

1. Gdy śnieg stopnieje i temperatura w dzień utrzymuje się powyżej zera, w dzień pochmurny można przystąpić do usuwania okryć, które zabezpieczały wrażliwe rośliny przed mrozami. W razie przymrozków rośliny przykrywamy na noc.
2. W marcu możemy zwalczać zimujące szkodniki opryskując zimujące na drzewach i krzewach owocowych oraz ozdobnych, kolonie mszyc, miodówek, przędziorków i czerwców preparatami parafinowymi PROMANOL 60 EC lub TREOL 770 EC.
3. Usuwamy stare, obumarłe i zniszczone przez mróz części roślin, usuwamy zeszłoroczne kwiatostany i przemarznięte pędy.
4. Prześwietlamy jabłonie, grusze i śliwy. Liczbę konarów zmniejszamy do 7 lub 8, wycinając te, które położone są zbyt blisko siebie, krzyżują się ze sobą lub pokładają jedna na drugiej oraz wycinamy nadmiar krótkopędów owocujących.
5. W okresie pękania pąków kwiatowych jabłoni, w temperaturze powyżej 12º C zimowe kryjówki opuszcza kwieciak jabłkowiec. W przypadku licznego uszkodzenia pąków w poprzednim roku zwalczanie kwieciaka przeprowadzamy przed kwitnieniem, stosując preparat TOPSIN M 500 SC.
6. Przycinamy krzewy ozdobne, aby miały ładny pokrój i obficie kwitły.
7. Starannie grabimy trawnik, usuwamy liście i starą trawę oraz stosujemy przewietrzanie. Nawozimy trawnik i w przypadku pojawienia się pleśni śniegowej stosujemy środek grzybobójczy.
8. Przygotowujemy miejsca pod nowe rośliny i poprawiamy stan gleby. Rozsypujemy kompost, nawóz lub obornik, jeśli nie zrobiliśmy tego zimą i przekopujemy glebę.
9. Gdy ziemia rozmarznie, rozsypujemy odpowiedni nawóz wokół roślin i płytko go przekopujemy. Dokładnie spulchniamy ziemię wokół roślin.
10. Rozgarniamy kopczyki i przycinamy pędy róż.
11. Rozmnażamy drzewa i krzewy liściaste przez sadzonki zdrewniałe, które pobraliśmy w styczniu i przechowywaliśmy przez zimę albo przez odkłady poziome, pionowe, odrosty lub podział.
12. Oczyszczamy oczko wodne z zanieczyszczeń, liści, glonów i uszkodzonych pędów i kłączy roślin wodnych. Warto uruchomić pompę i filtr, by uzupełnić wodę tlenem. Gdy temperatura przekroczy 10º C zaczynamy dokarmiać ryby.
13. Gdy ziemia rozmarznie sadzimy nowe drzewa i krzewy owocowe. Po posadzeniu pamiętajmy o obfitym podlaniu oraz odpowiednim cięciu i formowaniu, które znacznie ułatwia przyjęcie nowo posadzonych roślin.
14. Przycinamy maliny i jeżyny, pozostawiając tylko pędy jednoroczne, u malin owocujących jesienią wycinamy wszystkie pędy do wysokości 5 cm nad ziemią.
15. Po rozmarznięci ziemi zasilamy warzywa wieloletnie - rabarbar, szczaw, cebula siedmiolatka, szczypiorek, oraz rośliny przyprawowe - lubczyk, arcydzięgiel, szałwia, tymianek.
16. Przed rozpoczęciem wegetacji dzielimy byliny kwitnące latem i jesienią - liliowce, rudbekie, ostróżkę ogrodową, dzielżan, barwinek.
17. W pierwszej dekadzie miesiąca przygotowujemy rozsady - wczesnych odmian kapustnych, selera, pora i sałaty.
18. W drugiej dekadzie miesiąca przystępujemy do przygotowywania rozsad - pomidora, papryki, ogórka, oberżyny, bazylii i majeranku.
19. Wysiewamy do inspektu lub rozsadnika nasiona - brokułu, kalafiora, kalarepy, kapusty i sałaty.
20. Pod koniec miesiąca, jeżeli warunki pogodowe na to pozwalają, bezpośrednio do ziemi, na zagony wysiewamy nasiona - grochu, bobu, rzodkiewki, marchwi, pietruszki, szpinaku, kopru i roszponki oraz sadzimy cebulę i czosnek.

KWIECIEŃ

1. Kwiecień to okres wylotu groźnych szkodników jabłoni – owocnicy jabłkowej oraz śliwy – owocnicy żółtorogiej. Zwalczanie owocnicy jabłkowej przeprowadzamy przed kwitnieniem, stosując preparat TOPSIN M 500 SC, owocnicę żółtorogą zwalczamy po kwitnieniu, stosując preparaty MOSPILAN 20 SP lub TREBON 10 SC.
2. Dokładnie przeglądamy pędy porzeczki czarnej i usuwamy wszystkie nienaturalnie nabrzmiałe pąki opanowane przez wielkopąkowca porzeczkowego. Gdy średnia temperatura wynosi 10º C zaczyna on opuszczać porażone pąki i zasiedlać zdrowe.
3. Aby uniknąć chemicznego zwalczania mączniaka jabłoni, pędy z objawami choroby biały, mączysty nalot, powinny być szybko i systematycznie usuwane. Odmiany podatne można opryskać preparatem siarkowym SIARKOL EXTRA 80 WP lub preparatem z krwawnika
4. Przed wysiewami warto przeprowadzić zabieg zaprawiania nasion marchwi przeciwko połyśnicy marchwiance, cebuli przeciwko śmietce cebulance oraz bobu przeciwko mszycy burakowej.
5. Aby nie stosować środków chemicznych do ochrony roślin przed szkodnikami możemy zastosować włókninę nakładaną zaraz po wzejściu roślin na okres 4-6 tygodni. jest to zabieg szczególnie skuteczny do ochrony kapusty, kalafiora i rzodkiewki.
6. Kwiecień to okres sadzenia wielu roślin ozdobnych. możemy wysadzać rozsady kwiatów i byliny kwitnące latem, wprost do gruntu, możemy również wysiewać nasiona bardzo wielu gatunków kwiatów.
7. Jeżeli nie zrobiliśmy tego w marcu powinniśmy wysiać do gruntu warzywa takie jak groch, bób, marchew, pietruszka, rzodkiew i rzodkiewka, koper, skorzonera, burak, por, sałata, roszponka.
8. W kwietniu możemy jeszcze sadzić drzewa i krzewy owocowe, pamiętajmy jednak, aby posadzić je ok. 10 cm głębiej niż rosły w szkółce i obficie podlać.
9. Rozsypujemy pod starsze drzewa i krzewy owocowe pierwszą dawkę nawozów azotowych, drugą dawkę należy rozsypać po kwitnieniu.
10. Pod koniec miesiąca, intensywnego cięcia wymagają brzoskwinie. cięcie wykonujemy w fazie różowego pąka, skracając gałęzie u wierzchołka drzewa, silne pędy jednoroczne tniemy nad 10-12 pąkiem, cienkie i wiotkie gałązki tniemy nad 1-2 pąkiem, pędy grubości ołówka tniemy nad 5-6 pąkiem.

MAJ

1. Wprost do gruntu sadzimy i siejemy wszystkie pozostałe rośliny ozdobne mało odporne na przymrozki takie jak astry, cynie, wilce, petunie, żeniszek, lobelie, aksamitki, niecierpki, zatrwiany, surfinie, nasturcje, kosmos, dalie, mieczyki, begonie oraz inne nie zimujące w gruncie cebule i bulwy.
2. Przycinamy żywopłoty gatunków liściastych takich jak bukszpan i liguster.
3. Od początku maja możemy posadzić rozsadę pomidora, papryki i ogórka do nieogrzewanego tunelu foliowego lub szklarni, pod koniec miesiąca możemy wsadzić te rozsady do gruntu.
4. Po 10 maja możemy wysiewać do gruntu fasolę i warzywa dyniowate.
5. Młode, dopiero posadzone drzewa i krzewy owocowe nawozimy nawozami azotowymi dopiero wtedy, gdy mamy pewność, że się przyjęły. Wcześniejsze nawożenie może uszkodzić ich system korzeniowy.
6. W maju możemy szczepić drzewa metodą za korę tzw. kożuchówka. Metoda ta przydatna jest, kiedy musimy przeszczepiać grube gałęzie.
7. Pamiętajmy o mechanicznym niszczeniu chwastów, gdyż stanowią one konkurencję o wodę i składniki pokarmowe dla naszych upraw. jest to szczególnie ważne dla truskawek.
8. Maj jest najważniejszym miesiącem w ochronie roślin przed pasożytami, szkodnikami i chorobami.
9. Na gruszach ręcznie usuwamy pąki zaatakowane przez kwieciaka gruszowca.
10. Przy suchej i upalnej pogodzie, po zauważeniu pierwszych uszkodzeń zwalczamy, również na iglakach, przędziorki preparatem NISSURON 050 EC.
11. W maju śliwy atakuje owocówka śliwkóweczka, którą możemy zwalczać preparatem CALYPSO 480 SC. Obecność motyli można stwierdzić za pomocą pułapek feromonowych.
12. Mszyce, pluskwiaki i pryszczaki zwalczamy na drzewach i krzewach owocowych i roślinach ozdobnych preparatem MOSPILAN 20 SP lub CALYPSO 480 SC.
13. Rozpoczynamy zwalczanie mączniaka agrestu, zamierania pędów malin, szarej pleśni truskawek i antraknozy dyniowatych preparatami takimi jak EUPAREN MULTI 50 WP, TELDOR 500 SC, POMARSOL FORTE 80 WC.

CZERWIEC

1. Starannie usuwamy wszystkie chwasty, które teraz rosną intensywnie i bardzo szybko.
2. Regularnie kosimy trawnik, skoszoną trawę usuwamy z trawnika. Starannie odchwaszczamy i nawozimy murawę nawozem do trawników, przeprowadzamy zabieg aeracji /przewietrzenia/ trawnika.
3. Po kwitnieniu wykopujemy i suszymy cebule tulipanów.
4. W czerwcu możemy siać warzywa na zbiór jesienny lub odmian późnych.
5. Rozpoczynamy zbiory warzyw wczesnych takich jak sałata, kalarepa, kapusta, kalafiory, brokuły i szczypiorek oraz na zbiór pęczkowy marchwi, pietruszki i buraków.
6. Nawozimy pogłównie warzywa posadzone w maju.
7. Przystępujemy do ręcznego przerzedzania zawiązków owocowych, zwłaszcza jabłoni. w pierwszej kolejności usuwamy zawiązki małe i zniekształcone. pozostawiamy zawiązki najładniejsze pochodzące z kwiatu centralnego. u odmian o drobnych owocach pozostawia się 1-2 zawiązki w odległości 10-15 cm. a u odmian wielkoowocowych, co 15-20 cm. Przerzedzania wymagają również grusze, brzoskwinie i śliwy.
8. Bardzo groźnym szkodnikiem jabłoni jest owocówka jabłkóweczka. obecność motyli można rozpoznać za pomocą pułapek feromonowych. po stwierdzeniu występowania szkodnika stosujemy opryski preparatami CALYPSO 480 SC. Warto też wyłapywać gąsienice tego szkodnika poprzez zakładanie na pniach drzew opasek chwytnych z papieru falistego.
9. Czereśnie i wiśnie powinniśmy chronić przed nasionnicą trześniową. 7-8 dni po wylocie much, w drugiej połowie czerwca, sygnalizowanym na pomarańczowych tablicach lepowych, należy zastosować oprysk preparatem CALYPSO 480 SC.
10. Do gruntu wysiewamy nasiona dwuletnich roślin ozdobnych takich jak malwa, dzwonki, naparstnica, stokrotki, bratki, niezapominajki i goździki.
11. Rozpoczynamy zbiór pierwszych owoców, truskawki zrywamy, gdy owoce przebarwione są w 1/3 wraz z szypułką i kielichem, poziomki zbiera się bez szypułki i kielicha, czereśnie zrywa się z szypułkami.
12. Na świerkach odmiany „Conica” mogą pojawić się objawy żerowania przędziorka sosnowca. Świadczy o tym brązowienie i opadanie igieł. Przędziorki zwalczamy stosując preparaty MAGNUS 200 SC, POLYSECT 003 EC, BAYMAT ULTRA 0,015 AE. Można je również zastosować do zwalczania mszyc i miodówek.
13. Przeciw zarazie ziemniaka pomidory można profilaktycznie opryskać odwarem ze skrzypu lub łusek cebuli a w przypadku inensywnego wystąpienia objawów preparatem AMISTAR 250 SC, SIGNUM 33 WG, ALIETTE S lub MIDLEX 71,1 WG albo MIEDZIAN 50 WP/350 WG. Preparaty te są również skuteczne przeciw alternariozie, antraknozie i szarej pleśni.

LIPIEC

1. Wykopujemy cebule narcyzów i szachownic co 3-4 lata, hiacyntów co roku.
2. Nawadniamy rośliny w okresie suszy, regularnie usuwamy pojawiające się chwasty oraz zwalczamy choroby i szkodniki.
3. Usuwamy przekwitłe kwiaty i kwiatostany roślin ozdobnych, żeby nie dopuścić do zawiązywania owoców, gdyż osłabia to wzrost roślin.
4. Po przekwitnięciu byliny ścinamy tuż nad ziemią, przywiązujemy do podpór, tyczek lub palików rośliny o długich i wiotkich pędach.
5. Silnie skracamy pędy róż z przekwitłymi kwiatami i róż pnących. Usuwamy przekwitłe kwiatostany, co sprzyja ponownemu zakwitnięciu.
6. W lipcu zbieramy wiele gatunków warzyw: groch, bób, dynia, fasola, czosnek, cebula z zielonym szczypiorem, cebule z dymki, por, odmiany wczesne marchwi, selera, buraka, kapusty, pomidora i szpinaku.
7. Wszystkie uprawiane warzywa wymagają starannej pielęgnacji, odchwaszczania, płytkiego spulchniania gleby, nawożenia i nawadniania.
8. Zbieramy regularnie owoce ogórka bez pozostawiania pojedynczych dojrzałych owoców, powoduje to, bowiem, zrzucanie części zawiązków.
9. Przy uprawie pomidorów pamiętajmy o regularnym usuwaniu pędów bocznych.
10. Na owocujących jabłoniach możemy wykonać cięcie letnie polegające na usunięciu w koronie drzew tegorocznych przyrostów zwanych wilkami.
11. Po zbiorze czereśni i wiśni wykonujemy cięcie tych gatunków. czereśnie tniemy bardzo umiarkowanie ograniczając się do skrócenia wierzchołka i usunięcia konarów nadmiernie zagęszczonych. Silniejszego cięcia wymagają wiśnie, wycinamy konary najstarsze, pokładające się, zwisające i rosnące do środka.
12. Na warzywach kapustnych zwalczamy bielinka rzepnika i kapustnika oraz gąsienice piętnówki kapustnicy, stosujemy preparat TREBON 10 SC.
13. Jeżeli w lipcu panuje deszczowa pogoda należy spodziewać się wystąpienia najgroźniejszej choroby pomidora - zarazy ziemniaka. Jeśli na liściach ziemniaka zauważymy pojawiające się charakterystyczne szarobrunatne plamy należy natychmiast wykonać zabieg oprysku pomidorów następującymi preparatami, pierwszy zabieg - AMISTAR 250 SC, kolejne co 7-10 dni stosując CURZATE M 72,5 WP, SIGNUM 33 WG, TIMOREX GOLD 24 EC albo MIEDZIAN 50 WP/350 WG.
14. Deszczowa pogoda może również spowodować liczne występowanie mączniaka rzekomego ogórka objawiające się żółtymi plamami na spodniej stronie liści i szarym nalotem oraz kanciastą plamistość ogórka objawiającą się małymi, kanciastymi, wykruszającymi się plamami na liściach. Mączniaka zwalczamy takimi samymi preparatami jak zarazę ziemniaka natomiast kanciastą plamistość, środkami zwalczającymi bakterie POLYVERSUM WP, MIEDZIAN 50 WG, INFINITO 687,5 SC, ALIETTE S lub MIDLEX 71,1 WG.
15. W drugiej połowie lipca pojawia się drugie pokolenie połyśnicy marchwianki, możemy je zwalczać stosując wyciąg lub napar z czosnku albo zwalczamy ją preparatem TREBON 10 SC.

SIERPIEŃ

1. Sierpień to dobra pora na sadzenie truskawek. Nie powinno się uprawiać truskawek po truskawkach, malinach czy pomidorach. Truskawki najlepiej sadzić w rozstawie 70-80 cm i 25-30 cm w rzędach.
2. W sierpniu przypada termin lotów połyśnicy marchwianki, której larwy uszkadzają korzenie marchwi. Szkodnika zwalczamy poprzez oprysk preparatem TREBON 10 SC.
3. W sierpniu po zakończeniu zbiorów malin wycinamy przy samej ziemi wszystkie pędy, które już owocowały oraz nadmiar młodych pędów, które będą owocowały w roku następnym. Usuwamy też pędy słabe i wyrastające w międzyrzędziach. Wycinanie pędów ma bardzo duże znaczenie fitosanitarne, ponieważ ogranicza występowanie najgroźniejszej choroby malin – zamierania pędów, czy też szkodników: przeziernika malinowca lub pryszczaków.
4. W sierpniu powinniśmy się zająć przygotowaniem gleby pod zimujące kwiaty cebulowe. Podłoże starannie przekopujemy i odchwaszczamy. tulipany wymagają gleby żyznej, o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym, narcyzy wymagają gleby lekko kwaśnej, hiacynty wymagają gleby żyznej o odczynie obojętnym.
5. W sierpniu możemy wykonać cięcie letnie drzew. u wiśni wykonujemy cięcie odnawiające, które polega na usunięciu w jednym roku 1/3 pędów, skracając je na drzewie trzyletnim, za nowymi przyrostami. Po zbiorze owoców wykonujemy też cięcie śliw, wycinamy i skracamy zbędne lub zagęszczone konary. Cięcie brzoskwiń ogranicza się do usunięcia pędów nadmiernie zagęszczonych i słabych. U jabłoni i gruszy wycinamy nadmiar pędów jednorocznych.
6. Gdy po zbirze owoców na porzeczkach lub agreście pojawi się opadzina liści polegająca na przedwczesnej utracie liści należy dokładnie wygrabić wszystkie opadłe liście oraz opryskać krzewy preparatem SCORE 250 SC lub ZATO 50 WG.
7. W sierpniu możemy jeszcze przesadzać i dzielić przekwitłe byliny: kosaćce, rozchodniki, piwonie, miłki, dąbrówki rozłogowe, pustynniki, gęsiówki, goździki pierzaste, żagwiny, ciemierniki, liliowce, przylaszczki i floksy.
8. Brunatne plamy gnilne na owocach śliwy lub brzoskwini świadczą o występowaniu brunatnej zgnilizny owoców drzew pestkowych, którą zwalczamy preparatami SWITCH 62,5 WG, TOPSIN M 500 SC lub SIGNUM 33 WG.
9. Owocówka śliwkóweczka powoduje robaczywienie owoców śliwy. Można ją zwalczać, w przypadku pojawienia się masowego wylotu motyli preparatami CALYPSO 480 SC lub MOSPILAN 20 SP.

WRZESIEŃ

1. We wrześniu na pniach śliw zakładamy opaski z papieru falistego /falami do spodu/, aby wyłapać schodzące na zimowanie gąsienice owocówki śliwkóweczki.
2. Aby zabezpieczyć jabłka przed rozwojem gorzkiej zgnilizny owoców podczas przechowywania, możemy zastosować na 2 tygodnie przed zbiorem oprysk preparatem TOPSIN M 500 SC.
3. Jeżeli wokół wykopywanych korzeni marchwi znajduje się biały nalot, świadczy to o porażeniu przez bawełnicę topolowo-marchwiową, przy silnym porażeniu powinniśmy unikać w tym miejscu uprawy marchwi lub uprawiać ją współrzędnie z innymi roślinami, jeżeli zauważymy „brody” cienkich korzeni oraz guzowate wyrośla, to znaczy, że w glebie nagromadziły się nicienie i nie należy uprawiać marchwi w tym miejscu w latach następnych.
4. Wrzesień to pora sadzenia większości roślin cebulowych. Przed sadzeniem cebule zaprawiamy w roztworach takich preparatów jak np. BRAWO 500 SC lub KAPTAN 50 WP.
5. Wprost do gruntu możemy wysiewać rośliny jednoroczne odporne na mróz, takie jak nagietek, chaber, bławatek, kosmos, maczek kalifornijski, czarnuszka.
6. Rozpoczynamy zbiory jesiennych odmian jabłoni i gruszy. Owoce powinny być zdjęte z drzew we właściwym czasie, bo tylko wtedy dobrze się przechowują osiągając równocześnie dojrzałość konsumpcyjną / zwykle 2-3 tygodni po zerwaniu/. sygnałem do rozpoczęcia zbioru mogą być pierwsze spady lub łatwość odchodzenia szypułki od pędu.
7. Na początku miesiąca możemy jeszcze wysiewać do gruntu rzodkiewkę odmian wczesnych oraz koper na zbiór w październiku.
8. Do połowy września na przezimowanie i wiosenny zbiór wysiewamy buraki liściowe, szpinak i roszponkę.
9. Na każdej działce warto posadzić drzewa i krzewy, które są ozdobą jesienią. Ten dodatkowy walor dekoracyjny sprawi, że nasza działka nawet po sezonie będzie nadal piękna i ciekawa.
10. W drugiej połowie miesiąca ogławiamy brukselkę. zabieg ten korzystnie wpływa na równomierne i szybkie dorastanie zawiązanych główek.

PAŹDZIERNIK

1. Na początku miesiąca kończymy zbiór warzyw ciepłolubnych: pomidory, ogórki, papryka, cukinia, dynia, oberżyna.
2. Do połowy miesiąca możemy rozmnażać porzeczki przez sadzonki zdrewniałe. Na sadzonki wykorzystujemy pędy jednoroczne, pocięte na 15 cm odcinki, które wsadzamy do przygotowanej, pulchnej gleby, pozostawiając 1 oczko nad ziemią.
3. Październik jest dobrą porą na kupowanie i sadzenie krzewów ozdobnych. Krzewy wysadzane z pojemników należy umieścić o ok. 5 cm głębiej niż rosły dotychczas. Wokół nasady pędów niektórych gatunków np. róż, hortensji, powojników, budlei, usypujemy kopczyki z ziemi, aby chronić je przed mrozem.
4. Jest to również okres sadzenia drzew i krzewów owocowych. Drzewko umieszcza się w dołku o 2-3 cm głębiej niż rosło w szkółce. krzewy malin sadzimy o kilka cm głębiej, natomiast krzewy porzeczek i agrestu sadzimy, co najmniej 10 cm głębiej.
5. Pod koniec miesiąca zdejmujemy i palimy założone wczesnym latem opaski chwytne, w których kryją się gąsienice owocówek.
6. Po opadnięciu liści brzoskwiń lub nektaryn możemy zwalczać kędzierzawość liści opryskując całe drzewa preparatem MIEDZIAN 50 WP, MIEDZIAN EXTRA 450 SC, CARPENE 65 WP lub SYLLIT 65 WP. Skuteczność oprysku możliwa jest tylko w okresie bezlistnym drzewa jesienią lub wczesna wiosną.
7. W przypadku występowania parcha jabłoni, po zbiorze owoców, gdy opadnie 5 % liści dokładnie opryskujemy całe drzewo 4-5 % roztworem mocznika, co ogranicza chorobę wiosną.
8. Na czereśniach, wiśniach, brzoskwiniach lub morelach mogą się pojawić zgrubienia z których wycieka gumowata substancja, co prowadzi do zamierania całych gałęzi powyżej. Świadczy to o występowaniu raka bakteryjnego. W okresie opadania liści i nabrzmiewania pąków należy całe drzewa opryskać preparatem MIEDZIAN 50 WP.
9. Wykopujemy części podziemne bylin nie zimujących w gruncie: dalii, mieczyków, krokosmii, begonii, galtonii, tygrysówek, ilmeny, eukomisu, paciorecznika.
10. Kiedy pojawią się pierwsze przymrozki, zagony z liliami, hiacyntami, narcyzami, szachownicami przykrywamy, kilkucentymetrową warstwą torfu, słomy, liści lub rozdrobnionej kory.
11. Pamiętajmy, że występujące w Polsce pająki są drapieżcami i wrogami szkodników. Swoje ofiary łapią w sieci lub polują na nie z ukrycia. W ich pułapki wpadają: uskrzydlone mszyce, skoczki, muchówki, pryszczaki, chrząszcze i komary.
12. Przy sadzeniu drzew owocowych pamiętajmy o zapylaczach. bez właściwego doboru odmiany zapylającej, w niektórych przypadkach możemy zapomnieć o obfitym owocowaniu.

LISTOPAD

1. W listopadzie, w słoneczny i bezdeszczowy dzień, w temperaturze powyżej 7ºC możemy jeszcze przeprowadzić zabieg zwalczający kędzierzawość liści brzoskwini.
2. Po opadnięciu liści z drzew, możemy przystąpić do usuwania pędów z oprzędami kuprówki rudnicy i niestrzępa głogowca oraz złożami jaj znamionówki tarniówki, jak też tzw. mumii /wiszących zgniłych owoców/.
3. W listopadzie powinniśmy zabezpieczyć rośliny wrażliwe na niskie temperatury. czynność tą wykonujemy dopiero wtedy, gdy ustali się ujemna temperatura a gleba lekko zmarznie.
4. Gatunki o zimozielonym ulistnieniu zabezpieczamy dodatkowo przed działaniem słońca i wysuszającymi wiatrami. Stosujemy do tego gałęzie drzew iglastych, siatki zacieniające, maty lub tkaniny z juty. Pamiętajmy, że przed zamarznięciem gleby rośliny te należy mocno podlać.
5. Róże pienne lub pnące przyginamy do ziemi, kulkujemy i przysypujemy ziemią, odmiany rozrośnięte okrywamy słomą lub gałęziami a nasadę kopczykujemy.
6. Pod koniec miesiąca możemy wysiać wczesne odmiany marchwi, pietruszki lub kopru na wczesny, wiosenny zbiór. Metoda ta przyspieszy zbiory o kilkanaście dni w porównaniu z uzyskanymi z siewu wiosennego.
7. Z oczek wodnych wyjmujemy niezimujące rośliny oraz ozdobne rybki, które należy przenieść do akwarium w mieszkaniu. Usuwamy opadające liście lub rozciągamy nad powierzchnią wody siatkę. Nie należy przycinać zaschniętych roślin wystających nad powierzchnię wody, gdyż ułatwiają wymianę gazową i opóźniają zamarzanie wody.
8. Zebrane owoce przechowujemy w warunkach domowych w niezbyt suchym, przewiewnym pomieszczeniu, w którym można utrzymać stabilną niską temperaturę. bardzo istotne jest, by nie przechowywać owoców z warzywami w jednym pomieszczeniu.
9. Przekopujemy dokładnie ziemię szczególnie tam, gdzie w przyszłym roku zamierzamy uprawiać warzywa. Niszczymy w ten sposób wiele zimujących w glebie szkodników takich jak pędraki, drutowce, poczwarki śmietki, połyśnicy marchwianki, gąsienice rolnic, piętnówki kapustnicy i wiele innych.

GRUDZIEŃ

1. W grudniu, na działkach nie przeprowadzamy juz żadnych zabiegów zwalczających szkodniki czy choroby roślin.
2. Na początku miesiąca zabezpieczamy przed mrozem młode drzew i krzewy owijając pnie słomą lub papierem falistym, jest to również zabezpieczenie przed gryzoniami.
3. Malujemy pnie drzewek owocowych wapnem. ten zabieg zabezpiecza je przed pękaniem pni z powodu dużych różnic temperatur występujących między dniem i nocą.
4. Dokarmiamy przebywające na naszych działkach ptaki. zimę spędzają u nas: gile, jemiołuszki, czeczotki, wrony, gawrony, kawki i szczygły.
5. Obwiązujemy sznurkiem lub owijamy agrowłókniną korony iglaków, żeby pod ciężarem śniegu nie rozłamywały się. Po obfitych opadach śniegu systematycznie sprzątamy z nich czapy śnieżne.
6. W grudniu przekopujemy glebę na działce, pozwala to na jednoczesne spulchnienie jej, przykrycie resztek po zbiorach i wymieszanie rozsianych uprzednio nawozów. Co 3-4 lata wapnujemy glebę. pamiętajmy jednak, aby wapnowania nie łączyć z nawożeniem organicznym np. obornikiem i z wysiewaniem nawozów fosforowych.
7. Do połowy grudnia możemy pobierać zdrewniałe sadzonki porzeczek, winorośli i zrazy do przeszczepiania drzew. Wycinamy pędy jednoroczne, zdrowe, o grubości 5 mm i długości 20-50 cm, przechowujemy je w wilgotnym piasku w temperaturze + 2-4ºC.
8. Kończymy prace porządkowe na działce, konserwujemy sprzęt i narzędzia ogrodowe.
9. W grudniu możemy zrobić plan zakupów na następny sezon. trzeba się zastanowić, jakie ilości nasion kupić, jakie wybrać gatunki i odmiany.